Perslucht wordt in een breed scala aan toepassingen gebruikt binnen de food- en beverage industrie (levensmiddelen- en drankenindustrie). De perslucht komt daarbij gedurende het gehele productieproces in de food industrie vaak direct of indirect en vaak meerdere malen in contact met het product.
Toepassingen perslucht
Een aantal voorbeelden van toepassingen van perslucht in de food industrie zijn: reinigen, aereren, snijden, spuiten, sproeidrogen, mengen, roeren, drogen, transporteren en verpakken. In veel van deze toepassingen komt perslucht in direct of indirect contact met het product.
Tijdens het proces is het product derhalve onder invloed van de kwaliteit van de perslucht. Een afwijkende kwaliteit van de perslucht kan een significante impact hebben op uw product, denk hierbij aan verandering van kleur, geur, smaak en zelfs de houdbaarheid. Blootstelling aan verontreinigingen maar ook micro-organismen als bacteriën en schimmels kan leiden tot terugroepen van product.
Perslucht kwaliteit
Perslucht wordt veelal on-site gegenereerd met behulp van compressoren door omgevingslucht te comprimeren tot de gewenste druk. Omgevingslucht bevat onder andere vocht (waterdamp), stofdeeltjes (denk hierbij aan fijnstof), koolwaterstoffen (afkomstig van oplosmiddelen, uitlaatgassen en industrie) en micro-organismen als bacteriën, gisten en schimmels.
Daarnaast kan perslucht ook verontreinigd zijn met oliedeeltjes (aerosolen) en andere koolwaterstoffen vanuit het proces ten gevolge van versleten afdichtingen, openingen als mangaten en o-ringen. Ook significante temperatuurwisselingen kunnen zorgen voor toename van vocht (water). Water is een bron voor een lawine van andere contaminaties zoals roest en corrosie in pijpleidingen, maar ook de ontwikkeling van microbiologische contaminatie.
Wetgeving
Rondom perslucht is er (m.u.v. de gezondheidszorg waar de Inspectie IGJ van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport stringent de vinger aan de pols houdt én het Amerikaanse FDA én het IGJ streng toeziet op het gebruik van perslucht in de Farmaceutische industrie) weinig of geen wetgeving, laat staan controle. Toch besteden meerdere organisaties in Europa wel degelijk intensief aandacht aan de kwaliteit van perslucht, denk hierbij aan het BCAS, de FSSC met het Food Safety Management System volgens 22000 versie 5 en de norm ISO 22000. Ook besteed de Rijksoverheid aandacht aan perslucht en dan met name aan het energieverbruik van perslucht (zie Best Practice Document Persluchtinstallaties van de Rijksdienst Ondernemend Nederland).
Kwaliteitscontrole
Alle instanties die zich op enigerlei wijze bezighouden met de kwaliteit van perslucht verwijzen voornamelijk naar de internationale norm ISO 8573 uiteraard in combinatie een Quality Assurance Program.
In dit type protocol komen de volgende aspecten veelal aan bod:
- In welke gevallen kwaliteitscontrole?
A. Reguliere controle
B. Controle na werkzaamheden aan compressor of leidingsysteem
C. Uitbreiding aan bestaande leidingsystemen
D. Nieuwe leidingsystemen - Welke afnamepunten (point of use)
- Frequentie van kwaliteitscontrole
- Uit te voeren testen en analyses
Kortom een uitgebreid protocol om de kwaliteit van perslucht in het gehele proces te kunnen borgen en snel in te kunnen grijpen bij afwijkingen. Daarnaast is er ook een regelmatige controle op lekkages. Lekkages kunnen ingrijpende gevolgen hebben in het proces en daarnaast zijn lekkages energieverslindend.
Wilt u een perslucht kwaliteitscontrole uit laten voeren? Neem contact met ons op voor meer informatie.
ISO 8573
De norm ISO 8573 geeft uitgebreide mogelijkheden om de zuiverheid én de verontreinigingen in uw perslucht vast te kunnen stellen.
Zo kent de norm het fenomeen zuiverheidsclassificaties (purity classes), deze classificaties zijn gebaseerd op:
- Deeltjesgrootte verdeling op 8 niveaus (0 t/m 7)
- Vochtgehalte of watergehalte (dew point) op 7 niveaus (0 t/m 6)
- Totaal olie op 5 niveaus (0 t/m 4)
Als voorbeeld: zuiverheidsclassificatie 1.2.1 kan herleid worden tot de eisen aan deeltjes, vocht en olie.
De leverancier van compressoren kan informatie verschaffen over de minimumkwaliteit die uw compressoren kunnen leveren. Controle volgens uw QA-systeem zal op deze kwaliteit toezien middels regelmatig controles, zowel bij de compressor als bij de afnamepunten.
Aanvullende kwaliteitscontroles conform de norm ISO 8573 zijn:
- Oliedampen en oplosmiddelen
- Koolmonoxide (CO), Kooldioxide (CO2), Zwaveldioxide (SO2), Stikstofoxides (NOx)
- Koolwaterstoffen (C1 tot en met C5) als methaan
- Biologische contaminatie, zoals bacteriën, gisten en schimmels
Naast de diverse kwaliteitsparameters uit de norm zijn ook de volgende testen en analyses zinvol in geval van problemen:
- Traceren lekkages
- Identificatie van deeltjes
- Identificatie van koolwaterstoffen
- Traceren van contaminatie bronnen
